The Linguist is a languages magazine for professional linguists, translators, interpreters, language professionals, language teachers, trainers, students and academics with articles on translation, interpreting, business, government, technology
Issue link: https://thelinguist.uberflip.com/i/1035089
32 The Linguist Vol/57 No/5 2018 ciol.org.uk/tl INSTITUTE MATTERS M y career in languages began early. In Communist Mongolia, I learnt Russian at school. One day, at the local cinema, I was quietly interpreting a Russian-language film into Mongolian for my family when the people behind us asked me to speak up. Soon I was standing on a chair doing my first simultaneous interpreting for the whole audience. I was only 16. I spent holidays with grandparents, who were pastoral nomads deeply rooted in traditional culture and the language that expresses it. This was quite different from the linguistic world of urban life. I was lucky to experience these parallel worlds. From an early age, I became aware of linguistic and cultural differences. Around this time, my Russian- language teacher started to learn English using a formal Russian grammar book. I asked if I could study with her and soon made good progress. This love of language eventually led me to study both Russian and English at the Mongolian National University. I worked on a translation of the Bible from A life with languages In her native Mongolian, Enkhee Namsrai MCIL reveals how her career as a language teacher, crosscultural consultant and translator began as a teenage 'interpreter' in Communist Mongolia English into Mongolian, giving me insights into a foundation of Western culture. In 2002, I moved to London, where I joined the National Register of Public Service Interpreters (NRPSI) and, in 2010, CIOL. Working as a linguist in the UK has been a roller-coaster journey. I liked the challenge of translating but it became harder to justify financially. So I decided to do an MSc in International Management focused on the Chinese economy at SOAS University of London, as well as a crosscultural management course. Now I run my own consultancy providing services including teaching Mongolian, crosscultural briefing and advising British businesses working with Mongolia. I still do some translation. The most rewarding part of my work is bridging the two cultures as best I can. Travel comes very naturally to me. I am a natural nomad in my heart – something I share with my multilingual family. There is a Mongol saying which sums up my approach to life and work: heltei bol holtei, meaning 'learn languages and you will go far'! Би гадаад хэлийг бүр багаасаа сонирхож эхэлсэн. Коммунизмын үед сургуульд Орос хэл заана. Нэг удаа аймгийн төвийн кино- театрт Орос кино гэрийнхэнтэй- гээ үзэнгээ тэдэнд чимээгүйхэн Монгол руу орчуулж суутал бид- ний хойно сууж байсан хүмүүс сонсоод надаас жаахан чанга орчуулаач гэж гуйлаа. Ингээд би тэнд байгаа бүх хүмүүст чанга дуугаар уг киног Монгол руу орчуулж, 16 настайдаа анхны синхрон орчуулгаа хийсэн түүхтэй. Сургуулийн сурагч ахуй- даа би зуныхаа амралтаар хөдөө эмээ, өвөөдөө очиж тусална. Хөдөөний амьдралын ахуй соёл, уламжлалт нүүдлийн ёс заншил нь өөрийн хэл яриандаа шингэ- сэн нь хот суурин ахуйд хэрэг- лэж заншсан хэл ярианаас ни- лээд ялгаатай. Тэр үеээс л хэл, соёлын ялгааг мэдэрч өссөн юм. Тухайн үед Орос хэлний багш маань өөрөө Англи хэл бие даан сурч түүнийгээ чөлөөт цагаараа бидэнд заадаг байсан нь угаас хэлэнд сонирхолтой байсан надад сайхан санагдаж заасныг нь ч тун хурдан сурч байлаа. Дунд сургуулиа төгсөөд би МУИС-ийн Англи, Орос хэлний ангид элсэн орж багшаар (BA) төгссөн. Төгсөөд л багшийн ажил биш харин орчуулагыг сонирхож эхэлсэн. Англи хэл дээрхи ном зохиол ховрын улмаас олдсон Библийн номыг Монгол хэл рүү хөрвүүлэн орчуулж, уншиж байсан маань барууны хэл соёлыг ойлгох анхны үндэс суурь болж билээ. Лондонд 2002 онд ирэхдээ Улсын Бүртгэлтэй Хэлмэрчид (NRPSI) байгууллагын шалгуу- раар орж, гишүүнээр нь элсэж, 2010 онд Хэл Шинжлэлчдийн Хүрээлэнгийн гишүүнээр элссэн (CIOL). Энэ хугацаанд олон төрлийн орчуулаган дээр ажил- ласан ч Лондонд дан орчуулагын ажил хийхэд тийм ч амаргүй бай- лаа. Ингээд ажлынхаа хажуугаар 2014 онд Лондонгийн их сур- гуульд (SOAS) олон улсын удирдлагын (хятадын эдийн засаг чиглэлээр) магистрт, соёлын огтлолцын удирдлагын ангийг тус тус дүүргэж удалгүй Монгол руу чиглэсэн үйл ажил- лагаа явуулдаг гадаадын компа- ниудад зөвлөгөө өгөх, монгол хэл болон соёлын удирдлагын хичээлүүдийг заадаг өөрийн компаниа байгуулсан. Манайх ихэвчлэн хувийн болон төрийн байгууллагуудтай гэрээгээр ажилладаг. Ажлын маань хам- гийн бахархууштай нь энэ хоёр орны хоорондын харилцааг бэхжүүлэх, соёлын ялгааны ойлголцлуудыг бий болгох гүүр болж байдаг явдал юм. Манай гэрийнхэн бүгдээрээ л хэл сонирхдог, хэд хэдэн хэ- лээр ярьдаг, бас аялах дуртай. Тиймээс би 'хэлтэй бол хөлтэй' гэдэг үгээр ажил, амьдралынхаа хандлагыг илэрхийлэх дуртай.